Virgule

Art Reviews and Critical Essays by Ali Ettehad

Virgule

Art Reviews and Critical Essays by Ali Ettehad

Serhat Koksal in Azad gallery of Tehran

 

 روزنامه ی اعتماد، یکشنبه بیست و هشتم امردادماه ۱۳۸۶

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ      

  در دو هفته ی گذشته سلسله نشست های پژوهشی ای با نام بارگذاری مجدد تصاویر در گالری طراحان آزاد و به کوشش امیر علی قاسمی برگزار شد. این کارگاه پژوهشی که به عنوان برنامه ای مشترک میان تهران و برلین برگزار گردید، اجرای هنرمندی از ترکیه را نیز به همراه داشت که در این مختصر به  اجرا و نیز سوابق هنرمند خواهیم پرداخت.

افرادی که در روز شانزدهم امرداد در سالن تاریک گالری طراحان آزاد حضور داشتند شاهد  پرفورمنس صدا و ویدئویی بودند که سرهت کُکسال هنرمند اهل ترکیه اجرا نمود. پیش از شرح  اثر بد نیست کمی به رسانه ی فوق و شیوه ی ارائه ی هنرمند بپردازیم. اصطلاح «وی.جِی»  درست مانند هم خانواده ی موسیقایی اش- دی.جی-  به فردی اشاره دارد که در یک مکان عمومی، با استفاده از میکسر و سیستم های پخش تصویر به صورت هم زمان چیزی را آماده ی نمایش می سازد. گرچه روزگاری این اصطلاح تنها به افرادی اختصاص داشت که برا ی مثال در کنسرت ها و کلوپ های موسیقی فعالیت می کردند امروزه با استفاده از ویدئو سینتی سایزرها به عنوان یکی از رسانه های هنر، معنای اصطلاح وی.جی نیز دگرگون شده است. حتی اگر نخواهیم سرهت کُکسال را یک «وی.جی» بنامیم این تعریف ما را به شیوه ی اجرای او نزدیک ساخته است. ککسال در گوشه ی گالری، پشت میکسرهای صدا و تصویر ایستاده بود و چیزی نزدیک به پنجاه فایل ویدئو را با هم مونتاژ می کرد؛ این تصاویر با مجموعه ی گسترده ای از قطعات موسیقی عامه پسند ترک و ایرانی و نویزهای گوش خراش همراه بودند. در نهایت خروجی این اصوات و تصاویر با استفاده از دو ویدئو پروژکتور و مجموعه اسپیکرهای گالری بدل به چیزی چون یک اثر ویدئو آرت شد. اما با در نظر گرفتن عناصری چون؛ وقوع در لحظه و تاثیرات تقابلی، اثر مورد بحث به وضوح یک پرفورمنس بوده است. هنرمند در لحظه اثری را خلق نموده که تکرار مو به موی آن تقریباً ناممکن است. در عین حال عکس العمل مخاطبان و نیز خود هنرمند در مواجهه با خروجی اثر، به صورت در لحظه واکنش هایی را در هنرمند می آفریند که سرنوشت ثانیه های باقی مانده ی اجرا را تعیین می کند.

اگر این شکل از اجرا را با صورت های کلاسیک اجرا که بدن اجراگر در آن محوریت صرف دارد قیاس کنیم می بینیم که جسم و دامنه ی کنش گری اجرا گر بواسطه ی ابزار الکترونیکی که گویی ادامه ی اندیشه و اندام او هستند به طرز قابل ملاحضه ای گسترش یافته است. اگر روزی مارشال مک لوهان و دوستانش ادعا نمودند که فن آوری الکترونیکی احساسات ما را گسترش می دهد و منتقدان سرسخت تکنولوژی آن ها را خوشبین و زود باور انگاشته و بر آن ها تاختند. اکنون در تجربیاتی چون آثار کُکسال می توان به روشنی شاهد تبلور ایده ی فوق بود. گسترش اندام در آثار موسیقایی کُکسال نیز به وضوح مشهود است؛ مثلاً  آثاری که هنرمند در آن ها به جای چندین نفر به اجرا پرداخته است.  در این شکل از اجرا، هنرمند قطعاتی از حافظه  ی تصویری خود را با ما به اشتراک می گذارد و حال مخاطب در کنار هنرمند می تواند در بازی های ذهنی و چیدمان این تصاویر دخالت کند. خنده ی مخاطب می تواند سبب تکرار رویدادی رو ی پرده شود- درست مانند وقتی که دوستانمان از لطیفه ی ما می خندند و ما در ذهن آن را دوباره تکرار می کنیم. از طرفی شکل دیگری از ساختار اندیشیدن را نیز می توانیم در این گونه از پرفورمنس جستجو کنیم و آن تامل است؛ وقتی نقشه ای کلی برای بیان مواد خامی که در ذهنمان است داریم و در لحظه ی پیش از بیان آن را به صورت نهایی در ذهن مرور می کنیم. این دقیقاً همان تجربه ای است که هنرمند بر صفحه ی نمایش مقابل رویش- چند ثانیه پیش از پخش روی پرده- انجام می دهد.

    مواد اولیه ی تصویری کُکسال اغلب تصاویری از آثار ملودرام و اکشن سینمای ترکیه در دهه های 1960 و 1970 بودند. این تصاویر در کنار تصاویری مستند از جنگ، گزارشات سیاسی حوزه ی خاورمیانه، پالایشگاه ها، عناوین پراکنده ای چون " نه یکپارچگی، نه اتصال"، " نه شرق نه غرب" ، " نه لوله ی نفت نه ... " و تصاویری از سخنرانی رئیس جمهور تگزاسی ایالات متحده جرج بوش- که چهره اش بدل به چهره ی «جان وین» می شود و ... همه و همه  در مقام هشداری برای کشورهای همسایه به حساب می آمدند تا خطر سلطه ی نفتی بیگانگان را جدی بگیرند. اجرای کُکسال در لحظاتی به سمت بیانیه ای پیش می رفت که پیشنهاداتی سیاسی -اجتماعی چاشنی اش شده بود.

 

 

Serhat Koksal

درباره ی هنرمند

           

سرهت کُکسال، فعالیت خود با عنوان «5/2 ب ز» را از سال 1986 آغاز نمود. آثار وی شامل اجرا با استفاده از نوارهای صدا، فیلم های سینمایی و تلویزیونی، صدای سازهای سنتی ترک و الکترونیک و گفتار و همچنین ساخت موسیقی و ویدئو اینستالیشن می شود.

«5/2 ب ز» تا کنون بیش از 98 اجرای صوت تصویری در هفتاد شهر و شانزده فستیوال از پانزده کشور جهان ارائه نموده است. که از آن جمله می توان از جشنواره ی ترنسمدیای برلین، سی و چهارمین فستیوال فیلم روتردام، فستیوال سن پترزبورگ، فستیوال جهانی ویدئوی آمستردام، فستیوال خرده فرهنگ های بلاروس، سالانه ی موسیقی روتردام و ... نام برد.

 

serhatkoksal@hotmail.com

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد