Virgule

Art Reviews and Critical Essays by Ali Ettehad

Virgule

Art Reviews and Critical Essays by Ali Ettehad

والعادیاتِ ضّبحآ


بنا بود یادداشت حاضر روز یکشنبه وبسایت رخداد منتشر شود که احتمالاً به دلیل تراکم برنامه ها در روز های پیش از انتخابات این اتفاق رخ نداد.
_________________________________________________________

والعادیاتِ ضّبحآ (قسم به اسب هایی که نفس هایشان به شماره افتاده)

درباره ی پروژه ی شهاب فتوحی در گالری طراحان آزاد

" [...] و سوگند به افروزندگان شراره ی آتش. و سوگند به هجوم آورندگان سپیده دم که گرد و غبار به هر سو پراکندند و در برابر دشمنان قدبرافراشتند." (سوره ی عادیات، آیات نخست). برای کسانی که عصر روز شنبه وارد میدان سلماس شدند تا اثر تازه ی شهاب فتوحی را به تماشا بنشینند مواجهه با سردر گالری و تابلوی ستاد میرحسین موسوی و جمعی که پوسترهای تبلیغاتی موسوی را میان مردم پخش می کردند نا منتظر و البته دور از ذهن بود. گرچه اطلاعاتی که به واسطه ی پوستر منتشر شد شامل بخشی از سابقه ی کاری شهاب فتوحی، تصاویری از موسوی و زهرا رهنورد و متنی درباره ی میرحسین موسوی بود لیکن انتظار نمی رفت اثر هنرمند در مقام جلسه ای انتخاباتی ظاهر شود. مخاطب با ورود به فضای گالری با صندلی های چیده شده تریبون آماده برای سخنرانی و سقفی آذین بسته و مزین به تصاویری سبز رنگ موسوی مواجه می شود. از ساعت 16 تا 18 آن چه به انجام رسید تکاپوی عده ای از هنرمندان برای توزیع پوسترها و برچسب ها بود و پس از آن گفتگوی فتوحی با مسئولین احزاب حامی موسوی که به گالری دعوت شده بودند آغاز شد. شهاب فتوحی که به واسطه ی دوره ی کاری پیوسته اش او را به عنوان هنرمندی با دغدغه های سیاسی-اجتماعی می شناسیم. این بار و در بزنگاه انتخابات با تغییر نقش خود از هنرمندی که ابژه ای را می آفریند و آن را به مخاطب وا می گذارد تا تاویل شخصی اش را برای رمزگشایی اثر بیابد، بدل به اجراگری شد که حامیان موسوی را همچون مجری یک برنامه ی انتخاباتی به پرسش می کشد. شهاب فتوحی امروز با  نشستن در جایگاه مدیر ستاد تبلیغات انتخاباتی، سخنران و منتقد سیاسی و نیز خود هنرمند او با در نظر گرفتن مجموع گذشته ی کاری اش، اجرایی بی مانند در تاریخ هنر معاصر ایران را به نمایش گذاشت. فتوحی در اثر خود به نوعی بر هویت بازنمایانه ی هنرمند تاخته است و اثری ضد بازنمایی ارائه می کند. حقیقتاً انتخاباتی درکار است و مدعوین به واقع مسئولین احزاب حامی یک از گزینه های انتخابی هستند و نتیجه ی این اثر هنری می تواند دست کم بر سرنوشت چهار سال آینده ی کشور تاثیر بگذارد. فتوحی به عنوان شهروندی متعهد که از انفعال سیاسی-اجتماعی دوری می جوید مشغول اجرای بخشی از زندگی فرهنگی خویش است اما این بار این پاره ی مشخص از زندگی هنرمند به واسطه ی ابزار های  اطلاع رسانی به آگاهی دیگر شهروندان نیز رسیده و در بازه ی زمانی مشخصی یعنی شش روز مانده به برگزاری دهمین انتخابات ریاست جمهوری محدود شده است. شهاب فتوحی در شش روز باقی مانده مدیریت ستاد-گالری و نیز جلساتی را به عهده دارد که غالب مخاطبانش را نیز هنرمندان تشکیل می دهند. بدین ترتیب دامنه ی گسترده ای از حوادث پیش بینی شده و پیش بینی نشده -همچون مداخله ی مامورین انتظامی در ابتدای اجرای اثر و توزیع پوسترها- بخشی از اثر هنرمند به حساب می آیند. گرچه هنرمند در این شش روز تمایلات و گرایشات سیاسی خود را نیز ابراز می کند لیکن اثر او تا روزها پس از اختتامیه ای که در پوسترها ذکر شده ادامه خواهد یافت. پای اثر به روز برگزاری انتخابات و دو روز شمارش و در صورت اقبال موسوی به چهار یا هشت سال آینده نیز باز خواهد شد. "در آن روز پروردگارشان از حال آنان نیک آگاه است!" (سوره ی عادیات، آیه ی پایانی).